تجربه کاربری (UX) چیست؟

تجربه کاربری یا User Experience  که به اختصار UX نوشته می شود، یک مفهوم بسیار گسترده و دارای جوانب متعدد است.

در یک تعریف کلی، برداشت و پاسخ های کاربران در ارتباط با محصول، خدمات یا هر سیستمی تجربه کاربر نامیده می شود.

همانطور که از عنوان مشخص است تجربه شما در ارتباط با محصول، سیستم یا خدمات که حتی می تواند شامل احساس شما نیز باشد، UX نامیده می شود.

برای مثال زمانی که وارد یک سایت می شوید تمامی موارد از جمله زیبایی، در دسترس بودن آن چه که به آن نیاز دارید، حس مثبت یا منفی شما در خصوص سایت، سرعت سایت و زمان انتظار همه و همگی تحت عنوان UX بررسی  می شوند.

تجربه کاربری علم و تخصصی است که تولید و طراحی محصولات فیزیکی و دیجیتال را متحول نموده است. اصول ux شما را به طراحی و ارائه محصول و خدمات به صورت کاملا کاربر محور سوق می دهد.

 

طراحان و متخصصان تجربه کاربری چه کسانی هستند؟

 

طراحان و متخصصان UX کسانی هستند که برای بهبود تجربه کاربران تلاش و برنامه می کنند. یک متخصص ux با مجموعه ای از اقدامات، برنامه ها و با پیشنهاد انواع استراتژی، شما را هدایت می کند تا بتوانید برای کاربران خود تجربه دلنشینی ایجاد نمایید.

تقاضا برای این تخصص در سراسر جهان روند رو به توسعه ای دارد. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. بسیاری از افراد در حال کسب دانش و مهارت های لازم در ارتباط با UX هستند.

اغلب کسب و کار ها نیز به اهمیت تجربه کاربری پی برده اند و ترجیح می دهند با همکاری متخصصان UX محصول و خدمات خود را طراحی و سپس به بازار عرضه نمایند. 

هر چند تجربه کاربری برای تمامی انواع محصولات، خدمات و سیستم ها مطرح است، اهمیت UX در دنیای دیجیتال به قدری است که بسیاری تصور می کنند UX صرفا در دنیای دیجیتال معنا دارد.

 

 7 اصل در طراحی تجربه کاربری

 

تجربه کاربری جنبه های مختلفی دارد و اقدامات متنوعی را شامل می شود. ابعاد مختلف تجربه کاربری در کنار یکدیگر معنا پیدا می کنند و مرز مشخصی بین ابعاد مختلف وجود ندارد.

بنابراین شما نمی توانید به یک طراح  uxمراجعه نمایید و از او بخواهید تا تنها یک جنبه را بررسی نموده و ارتقا دهد. یک طراح ux هفت اصل را در تمامی برنامه ریزی، اقدامات و پیشنهادات خود مد نظر دارد تا به نتیجه مطلوب برسد که عبارتند از :

مفید بودن:

 یک اصل مهم در تجربه کاربری، مفید یا Useful بودن است. محصول، خدمت یا سیستمی که عرضه می کنید باید نیازی از نیاز های کاربر را رفع نماید. برای مثال یک سایت که با هدف سرگرمی و تفریح طراحی شده است، باید به معنای واقعی سرگرم کننده باشد.

کارایی:

کارا یا Usable بودن یک اصل دیگر است که متخصص UX مد نظر قرار می دهد. کارا بودن به معنای کیفیت رفع نیاز است.

کارایی و کاربردپذیری بخش مهمی از طراحی ux است. البته بیشتر افراد تجربه کاربری را با کارایی و کاربردپذیری اشتباه می گیرند.

برای مثال زمانی که یافتن مطلب در یک سایت پیچیده و کند باشد، کارایی و کاربردپذیری آن مشکل دارد و رفع این مشکل به معنای ارتقا کاربردپذیری است که می تواند به عنوان بخش کوچکی  از تجربه کاربری نیز باشد.

قابل کشف بودن:

که مترادف اصطلاح Findable می باشد، اصل دیگری در طراحی ux است. قابل کشف بودن این معناست که کاربر بتواند آن چه را که می خواهد به راحتی و بدون دردسر بیابید و استفاده کند. برای مثال راهنمای سایت، چت آنلاین، داشتن فرایندی برای جستجو محتوا بر روی سایت و … می تواند سایت شما را Findable  نماید.

 

 

در دسترس بودن:

که مترادف اصطلاح accessibility است نیز باید در طراحی ux مد نظر باشد. در دسترس بودن مفهوم بسیار نزدیک به findable است. در خصوص خدمات و محصولات می توان در دسترس بودن را به توزیع مناسب نسبت دارد.

برای مثال برای در دسترس بودن سایت خود می توانید برای ارتقا جایگاه سئو سایت تلاش کنید یا از شبکه های اجتماعی برای سایت خود لینک ایجاد نماید.

 

 

مطلوب بودن:

که بیانی از اصطلاح desirable می باشد به معنای هر اقدامی است که باعث لذت بردن کاربر بشود و تجربه خوشایندی برای او ایجاد نماید.

سرعت بالای سایت، رنگ زیبا و گیرای سایت یا حتی سرگرم کننده بودن آن موضوعاتی هستند که می توانند در این  قالب در طراحی ux مد نظر باشند.

 

قابل اعتماد بودن:

اصل دیگری است که  در طراحی  تجربه کاربری مهم است و باید مد نظر قرار گیرد. هر اقدامی که باعث جلب اعتماد کاربر می شود اهمیت زیادی در ux دارد از استاندارد محصول گرفته یا نماد اعتماد در سایت ها.

 

همانطور که می بینید این 7 اصل اقدامات متعددی را شامل می شوند و نمی توان اقدامات را به صورت مستقل صرفا به یک جنبه نسبت دارد. یک اقدام می تواند از چند جنبه تجربه کاربری را ارتقا دهد. یک طراح ux باید به دقت مجموعه ای از اقدامات را برنامه ریزی نماید.

 

 

6 اقدام اساسی برای ارتقای تجربه کاربری

 

یک متخصص و طراح تجربه کاربری 6 اقدام اساسی را در دستور کار دارد که در ادامه به اختصار معرفی می شوند:

-اولین و مهم­ترین اقدام، تحقیق و پژوهش است. فرض کنید می خواهید برای یک سایت طراحی ux انجام دهید. اول باید بدانید وضعیت سایت چگونه است، هدف آن چیست، چه اطلاعاتی را به چه کسانی ارائه می دهد؟

و حتی چه مشکلاتی دارد. فرایند تحقیق و پژوهش در پروژه های ux هرگز به پایان نمی رسد و همواره انجام می شود. برای مثال بررسی بازخورد ها و نظرات کاربران نیز می تواند بخشی از تحقیق و پژوهش باشد.

-یک متخصص و طراح ux سیستم، محصول یا خدمات را کاربرد پذیر می نماید. یک طراح ux باید با کاربر هماهنگ بوده و از نیازها و خواسته های او آگاهی کامل داشته باشد.

تمامی اقدامات یک متخصص تجربه کاربری در این مرحله به صورت کاربر محور است.

برای مثال در خصوص سایت، سهولت استفاده از سایت، طولانی نبودن فرم ها، سهولت جستجو و یافتن مطلب همگی مورد بررسی قرار گرفته و بر اساس رضایت کاربر طراحی یا باز طراحی می شوند.

 

 

معماری اطلاعات دیگر اقدام یک متخصص ux است. زمانی که شما از یک متخصص و طراح تجربه کاربری کمک می گیرید، او تمامی اطلاعات را ساماندهی می کند تا مخاطب بتواند به آن چه که می خواهد دست یابد و با انبوهی از اطلاعات مواجه نشود.

 

طراحی بصری نیز در زمره تخصص های طراح ux می باشد. یک متخصص و طراح در زمینه تجربه کاربری محصول، خدمت یا سیستم شما را از نظر زیبایی و ظاهر نیز ارتقا داده و کاربر پسند می نماید. برای مثال در خصوص یک سایت، لازم است تا طراحی های گرافیکی، رنگ ها و … مورد بررسی قرار بگیرند.

 

محتوا از مهمترین بخش ها به ویژه در طراحی های دیجیتالی است. یک متخصص ux نوع، کیفیت و نحوه ارائه محتوا را بررسی می کند تا از کاربرپسند بودن آن اطمینان حاصل نماید. تیم تولید محتوا باید طبق استراتژی پیشنهادی طراح ux به تولید محتوا بپردازند.

 

طراحی تعاملی نیز از مهم ترین اقدامات یک متخصص ux می باشد. لازم است تا تمامی بستر های تعامل کاربر با خدمت، محصول یا سیستم به نحوی طراحی شوند که کاربر در ارتباط با آن ها سردرگم نباشد.

 

نگاهی به اقدامات که برای ارتقای تجربه کاربری توسط یک متخصص ux انجام می شود، نشان می دهد که این متخصص لازم است تا مهارت ها و دانش های متعددی را کسب نموده باشد و البته تجربه کافی نیز برای انجام این اقدامات داشته باشد.

 

چرا تجربه کاربری اهمیت دارد؟

 

زمانی که محصول، خدمت یا یک سیستم به صورت کاربر محور طراحی شده باشد به طوری که کاربر در ارتباط و استفاده از آن تجربه خوبی کسب نماید، بدون شک مخاطبان بیشتری خواهد داشت. موفقیت تمامی کسب و کارها در گرو رضایت مشتری است.

زمانی که شما تجربه کاربری را بهبود می بخشید در واقع برای کسب رضایت مشتری تلاش می کنید. علاوه بر افزایش و رضایت مشتری، می توانید انتظار داشته باشید که مشتریان وفاداری داشته باشید. تمرکز بر روی ux می تواند باعث افزایش بهره وری شود.

در واقع شما با مطالعه، پژوهش و در نهایت دقت همه محصولات ، خدمات و زیرساخت های خود را کاربر محور می کنید و قابل پیش بینی است که سیستمی کارا و پر بازده داشته باشید. بنابراین هزینه برای طراحی ux را می توان نوعی سرمایه گذاری دانست.

تمامی دستاورد های ux مطلوب و حرفه ای، شما را به سمت داشتن یک برند قدرتمند و محبوب هدایت می کند.

در دنیای دیجیتال و در خصوص سایت ها و فروشگاه های اینترنتی نیز همین اصل صادق است. با ux بهتر کاربران سایت، شبکه اجتماعی یا فروشگاه شما افزایش می باید. کاربران زمان بیشتری را در مجموعه شما سپری می کنند.

ریزش کاربران کمتر است و کاربران راضی تر و وفادارتری خواهید داشت. در خصوص سایت ها و فروشگاه های اینترنتی، می توان افزایش فروش و افزایش نرخ تبدیل را نیز به عنوان یکی از دستاورد های ux قلمداد نمود.

یکی از مهم ترین تاثیرات تجربه کاربری بر جایگاه سئو شماست. شما برای قرار گرفتن در اولویت موتورهای جستجو و داشتن جایگاه خوب سئو، باید تمامی اقدامات خود را کاربر محور نموده و تلاش نمایید تا رضایت کاربران را جلب نمایید.

زمانی که کاربر در سایت شما تجربه بهتری دارد، سریع­تر مورد اعتماد موتورهای جستجو قرار خواهید گرفت چرا که معیار اصلی گوگل نیز برای اولویت بندی رضایت کاربران است.

موضوعی را در گوگل جستجو کنید. به سایت هایی با اولویت بالاتر سری بزنید.

خواهید دید که این سایت ها تجربه کاربری خوبی دارند. بدون توجه به اصول و نکات ux شما قادر به تصاحب جایگاه خوب سئو نیستید.

اگر می خواهید کسب و کار شما موفق شود و برند قدرتمندی داشته باشد، لازم است تا به موضوع تجربه کاربری توجه کافی داشته باشید.

در صورتی که کسب و کار شما در دنیای اینترنتی فعال است، اهمیت این موضوع دوچندان می شود.